หลักสูตรระดับมัธยมศึกษา

กิจกรรมโฮมรูม เป็นการจัดกิจกรรมเพื่อส่งเสริมนักเรียนรายบุคคล หรือรายกลุ่ม มีการฝึกปฏิบัติหรือทำกิจกรรมที่เป็นประโยชน์ต่อนักเรียนในด้านต่าง ๆ เป็นองค์ความรู้ได้รับประสบการณ์เพิ่มเติมจากการเรียนปกติ เช่น การรู้จักตนเอง การรู้จักผู้อื่นและสิ่งแวดล้อม การสร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างกัน เป็นต้น โดยกิจกรรมโฮมรูมนี้จะจัดขึ้นในรูปแบบที่ผ่อนคลาย เป็นพื้นที่ปลอดภัยให้นักเรียนได้พูดคุย ซักถาม และเปลี่ยน ตลอดจนมีกิจกรรมนันทนาการอื่น ๆ ร่วมด้วย โดยให้มีบรรยากาศเสมือนบ้าน ที่มีนักเรียนกับครูประจำชั้นเปรียบเสมือน บิดา มารดา ที่เป็นสมาชิกในครอบครัวเดียวกันร่วมกันทำกิจกรรมอย่างใกล้ชิด

แนวทางการจัดกิจกรรม
ตลอด 1 สัปดาห์จะมีการจัดกิจกรรมโฮมรูมในทุกวัน วันละ 30 – 40 นาที หลังจากเสร็จกิจกรรมเข้าแถวเคารพธงชาติ ซึ่งมีหัวข้อการจัดกิจกรรมต่าง ๆ หมุนเวียนกันไปตามความเหมาะสมในแต่ละวัน ดังนี้

• กิจกรรมเกี่ยวกับสาระความรู้ที่เป็นประโยชน์ เช่น การเล่าข่าว เพศศึกษา (Sex education) เหตุการณ์และสถานการณ์โลกในปัจจุบัน ฯลฯ 1
• กิจกรรมเกี่ยวกับนันทนาการ เช่น การละลายพฤติกรรม การสร้างความเป็นอันหนึ่งกันเดียวกันของนักเรียน (Team building) เกม กีฬาและนันทนาการอื่น ๆ 2
• กิจกรรมเกี่ยวกับพัฒนาคุณภาพจิตใจ เช่น การฝึกสมาธิในรูปแบบต่าง ๆ เช่น นั่งสมาธิ เดินจงกรม และการเล่าเรื่องราวดี ๆ 3

เป็นกิจกรรมย่อยของโฮมรูม ซึ่งในบ้านเรียนต่าง ๆ เมื่อนักเรียนเลือกเข้าไปอยู่บ้านแล้ว ทางครูประจำบ้านเรียนจะมีการดูและ ตรวจสอบความก้าวหน้าของโครงงาน ติดตามถามไถ่ทั้งเรื่องการเรียนทำงาน การเรียน และอารมณ์ความรู้สึกต่าง ๆ ซึ่งโดยมากจะจัดกิจกรรมดังกล่าวในวันศุกร์หรือพฤหัสบดีช่วงเช้า ประมาณ 10 – 20 นาที

แนวทางการจัดกิจกรรม
ครูประจำโครงงานจะออกแบบกิจกรรมตามรูปแบบของแต่ละบ้านเรียนที่แตกต่างกัน แต่จุดที่เหมือนกันคือ การตรวจสอบความก้าวหน้าของโครงงาน ประเมินอารมณ์และความรู้สึกของนักเรียน ทั้งนี้บางบ้านเรียนอาจมีกิจกรรมนันทนาการเพื่อให้นักเรียนได้ผ่อนคลายก่อนจะเริ่มต้นดำเนินโครงงานต่อ เช่น การใช้บอร์ดเกม (Board Game) การใช้กิจการเคลื่อนไหวต่าง ๆ เป็นต้น

เป็นกิจกรรมที่ส่งเสริมและพัฒนาผู้เรียนให้รู้จัก รัก เข้าใจและเห็นคุณค่าในตนเองและผู้อื่น รู้รักษ์สิ่งแวดล้อม สามารถคิดตัดสินใจ คิดแก้ปัญหา กำหนดเป้าหมาย วางแผนชีวิตทั้งในด้านการเรียนและอาชีพ สามารถปรับตนได้อย่างเหมาะสม นอกจากนี้ยังช่วยให้ครูรู้จักและเข้าใจผู้เรียน ทั้งยังเป็นกิจกรรม ที่ช่วยเหลือและให้คำปรึกษาแก่ผู้ปกครองในการมีส่วนร่วมพัฒนาผู้เรียน

แนวการจัดกิจกรรม
เชิญวิทยากรมาให้ความรู้แก่นักเรียน ในแต่ละภาคเรียน ตลอดจนการใช้เครื่องมือทางการเรียนรู้เพื่อให้นักเรียนเข้าถึงเส้นทางอาชีพ

เป็นกิจกรรมที่เน้นพัฒนาทักษะกระบวนการให้แก่ผู้เรียน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อฝึกอบรม ให้การศึกษา และพัฒนาเยาวชนให้เป็นพลเมืองดี โดยไม่คำนึงถึงเชื้อชาติ ศาสนา ทั้งนี้เป็นไปตามความมุ่งประสงค์ หลักการ และวิธีการ ซึ่งสำนักงานลูกเสือโลกได้กำหนดไว้มีวัตถุประสงค์ คือ

• ให้มีนิสัยในการสังเกต จดจำ เชื่อฟัง และพึ่งตนเอง 1
• ให้มีความซื่อสัตย์สุจริต มีระเบียบวินัย และเห็นอกเห็นใจผู้อื่น 2
• ให้รู้จักบำเพ็ญตนเพื่อสาธารณประโยชน์ 3
• ให้รู้จักทำการฝีมือและฝึกฝนการทำกิจกรรมต่าง ๆ ตามความเหมาะสม 4
• ให้รู้จักรักษาและส่งเสริมจารีตประเพณี วัฒนธรรม และความมั่นคงของประเทศชาติ 5

แนวการจัดกิจกรรม
การจัดกิจกรรมลูกเสือ เนตรนารี มีแนวทางการจัดกิจกรรมตามวิธีการลูกเสือ (Scout Method) ซึ่งมีองค์ประกอบ 7 ประการ คือ

• คำปฏิญาณและกฎ ถือเป็นหลักเกณฑ์ที่ลูกเสือทุกคนให้คำมั่นสัญญา ว่าจะปฏิบัติ ตามกฎของลูกเสือ กฎของลูกเสือมีไว้ให้ลูกเสือเป็นหลักในการปฏิบัติ ไม่ได้ “ห้าม” ทำ หรือ “บังคับ” ให้ทำ แต่ถ้า “ทำ” ก็จะทำให้เกิดผลดีแก่ตัวเอง เป็นคนดี ได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้มีเกียรติ เชื่อถือได้ ฯลฯ 1
• เรียนรู้จากการกระทำ เป็นการพัฒนาส่วนบุคคล ความสำเร็จหรือไม่สำเร็จ ของผลงานอยู่ที่การกระทำของตนเอง ทำให้มีความรู้ที่ชัดเจน และสามารถแก้ปัญหาต่าง ๆ ด้วยตัวเองได้ และท้าทายความสามารถของตนเอง 2
• ระบบหมู่ เป็นรากฐานอันแท้จริงของการลูกเสือ เป็นพื้นฐานในการอยู่ร่วมกัน การยอมรับซึ่งกันและกัน การแบ่งหน้าที่ความรับผิดชอบ การช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ซึ่งเป็น การเรียนรู้ การใช้ประชาธิปไตยเบื้องต้น 3
• การใช้สัญลักษณ์ร่วมกัน ฝึกให้มีความเป็นหนึ่งเดียวในการเป็นสมาชิกลูกเสือเนตร นารี ด้วยการใช้สัญลักษณ์ร่วมกัน ได้แก่ เครื่องแบบ เครื่องหมาย การทำความเคารพ รหัส คำปฏิญาณ กฎ คติพจน์ คำขวัญ ธง เป็นต้น วิธีการนี้จะช่วยให้ผู้เรียนตระหนักและภาคภูมิใจ ในการเป็นสมาชิกขององค์การลูกเสือโลก ซึ่งมีสมาชิกอยู่ทั่วโลกและเป็นองค์กรที่มีจำนวนสมาชิก มากที่สุดในโลก 4
• การศึกษาธรรมชาติคือ สิ่งสำคัญอันดับหนึ่งในกิจกรรมลูกเสือ ธรรมชาติ อันโปร่งใสตามชนบท ป่าเขา ป่าละเมาะ และพุ่มไม้ เป็นที่ปรารถนาอย่างยิ่งในการไปทำกิจกรรม กับธรรมชาติ การปีนเขา ตั้งค่ายพักแรมในสุดสัปดาห์หรือตามวาระของการอยู่ค่ายพักแรม ตามกฎระเบียบ เป็นที่เสน่หาแก่เด็กทุกคน ถ้าขาดสิ่งนี้แล้ว ก็ไม่เรียกว่าใช้ชีวิตแบบลูกเสือ 5
• ความก้าวหน้าในการเข้าร่วมกิจกรรม กิจกรรมต่าง ๆ ที่จัดให้เด็กทำต้อง ให้มีความก้าวหน้าและดึงดูดใจ สร้างให้เกิดความกระตือรือร้นอยากที่จะทำ และวัตถุประสงค์ ในการจัดแต่ละอย่างให้สัมพันธ์กับความหลากหลายในการพัฒนาตนเอง เกมการเล่นที่สนุกสนาน การแข่งขันกันก็เป็นสิ่งดึงดูดใจและเป็นการจูงใจที่ดี 6
• การสนับสนุนโดยผู้ใหญ่ ผู้ใหญ่เป็นผู้ที่ชี้แนะหนทางที่ถูกต้องให้แก่เด็ก เพื่อให้ เขาเกิดความมั่นใจในการที่จะตัดสินใจกระทำสิ่งใดลงไป ทั้งคู่มีความต้องการซึ่งกันและกัน เด็กก็ต้องการให้ผู้ใหญ่ช่วยชี้นำ ผู้ใหญ่เองก็ต้องการนำพาให้ไปสู่หนทางที่ดี ให้ได้รับการพัฒนา อย่างถูกต้องและดีที่สุด จึงเป็นการร่วมมือกันทั้งสองฝ่าย 7

บุคคลซึ่งอยู่ในระหว่างเข้ารับการฝึกวิชาทหารตามหลักสูตรที่กระทรวงกลาโหมกำหนดตามพระราชบัญญัติส่งเสริมการฝึกวิชาทหาร พ.ศ. 2503 เป็นกำลังสำรองของกองทัพไทย ภายใต้การควบคุมของหน่วยบัญชาการรักษาดินแดน โดยโรงเรียนเปิดเป็นสถานศึกษาวิชาทหารดำเนินการเอื้ออำนวยการฝึกโดยเป็นไปตามความสนใจของผู้เรียนเป็น ทั้งนี้ นักศึกษาวิชาทหารจะได้รับความรู้วิชาทหารทั้งในทางเทคนิคและ ทางยุทธศาสตร์ ได้รับการปลูกฝังให้มีอุดมการณ์ เทิดทูน และยึดมั่นในชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และการปกครองระบบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข และมีจิตสำนึกใน เรื่องชาตินิยม เสริมสร้างให้เป็นผู้มีระเบียบวินัย ปฏิบัติตนอยู่ในกรอบของประเพณี และวัฒนธรรมที่ดีของชาติ มีสุขภาพพลานามัยแข็งแรง มีความอดทน และอดกลั้น ได้รับการส่งเสริมให้มีส่วนร่วมในการรณรงค์ และดำเนินกิจกรรมอันเป็นประโยชน์ ต่อสาธารณะชนอย่างกว้างขวาง จริงจัง และต่อเนื่อง เสริมเสร้างให้มีความรักและสามัคคีในหมู่คณะด้วยกัน รวมทั้งให้มีความสำนึก ในภาระหน้าที่ของตนให้บังเกิดเป็นรูปธรรมและเป็นระบบโดยต่อเนื่อง

แนวการจัดกิจกรรม
ภาคที่ตั้ง หน่วยบัญชาการรักษาดินแดน (นรด.) กำหนดให้หน่วยฝึกนักศึกษาวิชาทหารทำการฝึกทั้งหมด ทั้งหมด 80 ชม. โดยอาจฝึกแบบ 1 (20 สัปดาห์, สัปดาห์ละ 4 ชั่วโมง) หรือแบบ 4 (10 สัปดาห์, สัปดาห์ละ 8 ชั่วโมง) ในชั้นปีที่ 4 และ 5 นั้นจะมีการฝึกศึกษาวิชาเหล่าใน 40 ชม. หลัง

ภาคสนาม นักศึกษาวิชาทหารชั้นปีที่ 1 ทั้งชายและหญิง ให้งดทำการฝึก นักศึกษาวิชาทหารที่สังกัดภายในกรุงเทพฯหรือจังหวัดข้างเคียง ให้ทำการฝึกที่ค่ายฝึกเขาชนไก่ จังหวัดกาญจนบุรี นักศึกษาวิชาทหารชาย ชั้นปีที่ 2 ทำการฝึกภาคสนามเป็นเวลา 3 วัน 2 คืน ชั้นปีที่ 3 ทำการฝึกภาคสนาม เป็นเวลา 5 วัน 4 คืน นักศึกษาวิชาทหารหญิง ชั้นปีที่ 2 และ 3 ทำการฝึกภาคสนาม เป็นเวลา 3 วัน 2 คืน

เป็นกิจกรรมที่มุ่งเน้นให้ผู้เรียนใช้กิจกรรมการเคลื่อนไหวการออกกำลังกายการเล่นเกมและกีฬาเป็นเครื่องมือในการพัฒนาโดยรวมทั้งด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคม สติปัญญา รวมทั้งสมรรถภาพเพื่อสุขภาพและกีฬา

การเคลื่อนไหว การออกกำลังกาย การเล่นเกม กีฬาไทยและกีฬาสากล ผู้เรียนได้เรียนรู้เรื่องการเคลื่อนไหวในรูปแบบต่าง ๆ การเข้าร่วมกิจกรรมทางกายและกีฬาทั้งประเภทบุคคลและประเภททีมอย่างหลากหลายทั้งไทยและสากลการปฏิบัติตามกฎกติการะเบียบและข้อตกลงในการเข้าร่วมกิจกรรมทางกายและกีฬาและความมีน้ำใจนักกีฬา

แนวการจัดกิจกรรม

• จัดกิจกรรมกีฬากีฬาสากล – พื้นบ้าน 1
• จัดกิจกรรมกีฬาประเภทบุคคล/คู่ ประเภททีม 2

เป็นกิจกรรมนักเรียนที่สถานศึกษาสนับสนุนให้ผู้เรียนรวมกลุ่มกัน จัดขึ้นตามความสนใจ ความถนัด ความสามารถของผู้เรียน เพื่อเติมเต็มศักยภาพของผู้เรียนตาม เจตนารมณ์ของหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑

ชุมนุม หมายถึง การรวมกลุ่มของผู้เรียนที่มีความสนใจ ความถนัดในเรื่องเดียวกันและ ร่วมปฏิบัติกิจกรรมให้บรรลุวัตถุประสงค์ เพื่อพัฒนาความรู้ ทักษะ ประสบการณ์ของตนเองให้เต็ม ตามศักยภาพ ตลอดจนปลูกฝังจิตสำนึกในการทำประโยชน์ต่อตนเองและสังคม

ชมรม หมายถึง การรวมกันของกลุ่มผู้เรียนที่มีความมุ่งหมายอย่างใดอย่างหนึ่งร่วมกัน การจัดตั้งมีการกำหนดวัตถุประสงค์ ข้อบังคับ สมาชิก โครงสร้างของชมรม และบทบาทของ ผู้ที่เกี่ยวข้อง ให้เป็นไปตามข้อกำหนดของสถานศึกษา

แนวการจัดกิจกรรม

• ครูหรือนักเรียนสามารถเปิดชมรมตามความถนัดและความสนใจของตนเองได้ ซึ่งหากเป็นนักเรียนเปิดจะต้องหาครูประจำชมรมเพื่อคอยดูแลความเรียบร้อยร่วมด้วย 1
• กิจกรรมชมรมจะเปิดค่อนข้างหลากหลาย ดังนั้นบางภาคเรียนอาจมีจำนวนชมรมสูงถึง 10 ชมรม ดังตัวอย่างชมที่เคยเปิด เช่น Thai dance, The voice, Origami, Thai handicraft, Movies, Watercolor ฯลฯ 2